హేమంతం : సంక్రాంతి శోభ

ప్రకృతితో మనిషి సహజీవనం చేసే అసలైన పండుగ సంక్రాంతి

రంగవల్లులు,భోగిపండ్లు,బొమ్మలకొలువులు,పల్లెసీమలు,గంగిరెద్దులు,హరిదాసులు,కోడిపందాలు,పతంగులు,ఎడ్లపందాలు,ధాన్యపురాసులు,గోమాతలపూజలు,అంతకుమించి అమ్మ చెసే పిండివంటలు....ఇవన్నీ కలగలిపి చేసుకునే అపురూపమైన అతి పెద్దపండుగే సంక్రాంతి.. కస్టాలు భోగిమంటల్లో ఆహుతై ఈ సంక్రాంతి నుండి కొత్త ఆశల కిరణాలు ప్రతి ఒక్కరి జీవితాల్లో ప్రసరించాలని కోరుకుంటూ భోగి మంటలు వేస్తారు.
సంక్రాంతి పండుగలో ముఖ్యంగా సూర్య భగవానుడుకి నివేదించే నివేదన 'పొంగలి '' ఈ పొంగలిని కొత్త కుండలో ఆవుపాలను పొంగించి ,మిగిలిన పాలతో పొంగలిని తయారుచేస్తారు .దానివలన ఆ ఇంటి సిరిసంపదలు పొంగి ప్రవహించాలని కోరుకుంటారు .ధాన్య లక్ష్మి ఇంటికిచేరిన ఈ సమయంలో కొత్తబియ్యము ,పాలు ,చెరకురసం ,ఆవు నెయ్యి కలిపి పొంగలి చేస్తారు .దీనిని సూర్య భగవానుడుకి నివేదన చేస్తారు .ఈ పండుగ రోజున సూర్యుడినిపూజించటం వలన ఇల్లంతా సిరి సంపదలతో వృద్ది చెందుతుందని భావిస్తారు .
చిన్నప్పుడు చూసిన గంగిరెద్దుల ఆట ఇప్పటికీ జ్ఞాపకం ఉంది. సన్నాయి, డప్పువాయిద్యం లయబద్దంగా వాయిస్తుంటే కాళ్ళకి గజ్జెలు కట్టిన బసవన్న నాట్యం చేసేది. `అయ్యవారికీ దణ్ణం పెట్టు, అమ్మగారికీ దణ్ణం పెట్టు,` అంటే ముందరి కాళ్ళు రెండూ పైకెత్తేది. ఎర్రని గుడ్డ చుట్టబెట్టిన మూపురం బసవన్న అడుగులు వేస్తుంటే చక్కగా ఊగేది. మూపురం వెనుకనుంచి తోకవరకూ కప్పిన రంగురంగుల మువ్వల బొంత, దానిమీద పరిచిన కండువాలు, పట్టుచీరలు; వీటన్నింటికీ మించి వొంపుతిరిగిన కొమ్ములకి చివరిలో తళతళా మెరిసే ఇత్తడి తొడుగులు. సూత్రదారుడు చెపితే పీటమీద నిలబడేది, అతను వెల్లకిలా నేలమీద పడుకొంటే గుండెలమీద కాళ్ళు ఆనించి నిలబడేది.

ఒకరకమైన యాసతో కర్ణపేయంగా గంగిరెద్దులవాడు ఓ నాలుగు ముక్కలు చెపుతుంటే పండుగ కళ వస్తుంది. ఎర్రటి తలపాగాలు ధరించి, తెల్ల పంచ, చొక్కా, దానిమీద నల్ల కోటూ వేసుకొని పాతబడ్డలు కావాలని, బసవన్నకి బియ్యం ఇవ్వమని, డబ్బులు కావాలని అడుగుతారు.

సంక్రాంతి ముగ్గు